دیسکوپاتی یکی از شایع ترین بیماری های ستون فقرات است.
دیسک کمر چیست؟
دیسک کمر یک بالشتک های لاستیکی بین استخوان های مهره بوده که دور نخاع می پیچند. هر دیسک یک کپسول صاف و گرد است که حدود 1 اینچ قطر و یک چهارم اینچ ضخامت دارد. دیسک ها بشکلی محکم بین ستون فقرات قرار گرفته و توسط رباطهای متصل کننده استخوان های نخاع به هم پیوسته می شوند. بعضی اوقات از دیسک کمر به عنوان وسیله ای برای جذب فشار و شک یاد می شود. با گذشت زمان و افزایش سن این دیسک ها ضعیف تر و آسیب پذیر تر می شوند.
دیسک بین مهره ای شامل دو قسمت بافت محکم در اطراف و ماده ژله ای در مرکز می باشد و وقتی که دیواره دیسک پاره شود و ماده ژله ای به بیرون راه پیدا کند گفته می شود که فرد دچار هرنی دیسک شده است.
هرنی دیسک می تواند باعث تحریک ریشه های عصبی و درد و ضعف در دست ها و پاها شود به عبارت دیگر خیلی از مردم علامتی از هرنی دیسک خود ندارند و از طرف دیگر بسیاری از مردم که دچار هرنی دیسک شده اند نیاز به جراحی ندارند.
شما ممکن است دچار هرنی دیسک شوید بدون اینکه از ان خبر داشته باشید چون بعضی وقت ها در ام آر آی ستون فقرات دیده می شود بدون اینکه فرد علامتی داشته باشد از طرف دیگر بعضی از هرنی دیسک ها می توانند خیلی دردناک باشند.
شایع ترین ناحیه هرنی دیسک در ناحیه ستون فقرات کمری است و بعد از ان ناحیه گردنی قرار دارد.
علایم فتق دیسک کدام اند؟
امکان ابتلا به فتق دیسک کمر بدون اطلاع از آن و ظاهر شدن هر علامتی وجود دارد. گاهی اوقات دیسک های فتقی که هیچ علامتی از خود نشان نداده اند را می شود با عکسبرداری مشخص نمود. اما بعضی از دیسک های فتقی علامت داشته و علامت آنها درد می باشد. بیشتر دیسک های فتقی در پایین کمر خود را نشان می دهند، هرچند که امکان فتق دیسک های گردن هم وجود دارد. شایع ترین علایم فتق دیسک ها شامل:
- درد دست ها و پاها – اگر فتق دیسک شما درپایین کمر باشد، عموما شدیدترین میزان درد در باسن، ران و ماهیچه ساق پا خود را نشان می دهد. همچنین این درد ممکن است بخش هایی از پا را نیز شامل شود. اگر دیسک شما در ناحیه گردن دچار فتق شده باشد، عموما در در ناحیه شانه و دست شدیدتر می باشد. این درد عموما هنگام عطسه، سرفه و یا تکان دادن ستون فقرات بیشتر می شود.
- بی حسی و یا سوزن سوزن شدن – افراد مبتلا به فتق دیسک کمر عموما احساس بی حسی و سوزن سوزن شدن در بخشی از بدن که تحت تاثیر فتق می باشد، دارند.
- ضعف – ماهیچه هایی که در رابطه با دیسک هستند، ممکن است ضعیف شوند. این ضعف ماهیچه ها می تواند باعث عدم تعادل و تلوتلو خوردن شود.
درد دیسک کمر عموما کم کم شروع شده و در حین نشستن و پاشدن، در شب ها، هنگام سرفه، عطسه و یا خندیدن و یا خم شدن و یا راه رفتن بیش از حد درد شدیدتر می شود.
هرنی دیسک در اغلب موارد یک فرایند تدریجی و ناشی از افزایش سن و به دنبال کم آبی دیسک اتفاق می افتد.
دیسکی که کم آب شده است شکننده بوده و با کمترین فشار می تواند دچار پارگی و هرنی شود.
بسیاری از مردم علت دقیق هرنی دیسک خود را به خاطر نمی اورند بعضی مواقع استفاده از عضلات کمری بجای عضلات ران و ساق در بلند کردن اجسام سنگین باعث هرنی دیسک می شود و بندرت یک ضربه ناگهانی به پشت یا افتادن از ارتفاع باعث هرنی دیسک می شود.
فاکتور های دخیل در هرنی دیسک عبارتند از :
وزن بالا
انجام کارهای سنگین
ژنتیک
جنس
عدم رضایت از شغل
عوارض ابتلا به فتق دیسک کمر
نخاع شما در تمام طول حفره ستون فقرات شما گسترش نمی یابد. دقیقا زیر کمر شما، نخاع به گروهی از ریشه های عصبی که به دم اسب مشهور بوده و شبیه دم اسب هستند، تقسیم می شود. بطور بسیار نادر، فتق دیسک کمر می تواند باعث فشردگی دم اسب شود، در این موارد برای پیشگیری از ضعف و یا ازکارافتادگی دائمی نیاز به جراحی اورژانسی می باشد. در صورت مشاهده هریک از موارد زیر سریعا به اورژانس مراجعه نمایید:
- درد تشدید شونده – درد، بی حسی و یا ضعف ممکن است تا حدی زیاد شده که شما نتوانید کارهای عادی روزانه تان را انجام دهید.
- اختلال عملکرد مثانه و یا روده – افراد مبتلا به سندرم دم اسب ممکن است دچار بی اختیاری شده و یا حتی با یک مثانه پر قادر به ادرار کردن نباشند.
- بی حسی زینی – در این مشکل پیشرونده کاهش و از دست دادن حس در نواحی مربوط به زین همچون باسن، دور مقعد و پایین پا رخ می دهد.
درصد خیلی کمی از افراد دچار هرنی دیسک نیاز به جراحی دارند و پزشک شما ممکن است جراحی را برای شما توصیه کند اگر علی رغم درمان غیر جراحی به مدت حداقل 6 هفته بهبودی حاصل نشود.
اگر دچار هرنی دیسک شده اید بهتر است از استراحت طولانی پرهیز کنید چون باعث ضعف عضلات و بدتر شدن درد شما خواهد شد.
تقویت عضلات اطراف ستون فقرات باعث بهتر شدن شرایط شما خواهد شد.
موقع نشستن ستون فقرات خود را صاف نگه دارید و قوز نکنید.
موقع خوابیدن به پهلو بخوابید و پاهای خود را جمع کنید.
موقع بلند کردن اجسام سنگین بجای فشار به ستون فقرات مفصل هیپ و زانوی خود را خم کنید و فشار را به عضلات ران و ساق منتقل کنید.
وزن خود را در حد ایده ال نگه دارید.
( جهت اطلاع از نکات مهم زندگی روزمره و ورزش های مفید در کمردرد به قسمت دانستنیها مراجعه کنید.)
